Een referendum over de
onafhankelijkheid van Schotland in 2014, vervroegde verkiezingen in Catalonië
die uitdrukkelijk de onafhankelijkheid tot thema hebben. Na het uiteenvallen
van de multinationale landen in Europa buiten de Europese Unie lijkt er ook
schot te komen in hetzelfde fenomeen bij de resterende multinationale staten
binnen die EU.
Het zal ons dus niet verwonderen als binnenkort ook het gehoon
en gehuil weer luider wordt dat deze landen net zoals Vlaanderen hobbitiseren,
en dat het om een tegennatuurlijke tendens zou gaan, die ingaat tegen de
Europese gedachte en richting van de geschiedenis. Nochtans leidt een nuchtere
analyse van de beweegredenen en het succes van deze separatistische bewegingen
m.i. tot de volgende conclusie: het proces van Europese integratie is wellicht
de hoofdoorzaak van dit separatisme. En om het in modieuze termen te zeggen:
Europa is zowel de push als de pull-factor van het separatisme. Of anders
gezegd: enerzijds heeft de Europese integratie de belangrijkste argumenten
tegen het opsplitsen van België en tutti quanti tenietgedaan, anderzijds maakt
de Europese Unie de opsplitsing juist omzeggens noodzakelijk.
Wat waren de belangrijkste
argumenten tegen opsplitsing ? Dat men nieuwe grenzen zou scheppen, en dat toch
niet opgaat om het vrij verkeer van personen of diensten tussen Vlaanderen en
Wallonië (of Engeland en Schotland) te gaan hinderen door nieuwe grenzen. De
europese integratie heeft het belang van de grezen tussen de lidstaten sterk
verminderd; het zijn precies de nadelige effecten van staatsgrenzen die
grotendeels zijn afgebouwd, terwijl de positieve betekenis van staatsgrenzen
bij de natiestaten in Europa daarbij toch minstens ten dele is behouden.
Omgekeerd is de Europese
Unie politiek zo belangrijk geworden en heeft zij zoveel zeggenschap over
interne aangelegenheden dat het voor een volk van wezenlijk belang is om
inspraak te geven in de Unie. En de enige manier om als volk echt inspraak te
hebben, is nu eenmaal ervoor te zorgen dat men een lidstaat is, en niet zomaar
ergens een onvolwaardig onderdeel van een lidstaat. Vlaanderen en Wallonië
hebben geen stemrecht in Europa, en waar al eens een deelstaatminister aan tafel
mag zitten mag hij of zij enkel meestemmen wanneer het daarbij het "Belgische" standpunt wordt vertegenwoordigd. Zijn Vlaanderen en Wallonië het oneens, dan heeft
geen van beide stemrecht.
In dit licht is het juist
de ontwikkeling in Schotland en Catalonië die de natuurlijke gang van zaken is.
En zoals onze lezers wel weten, hebben de Vlamingen, die in het Belgische carcan nog veel meer onder culturele en economische druk worden
gezet, minstens zoveel redenen om dat
voorbeeld te volgen.