Sektenontwerp maakt imams strafbaar

In de Gazet van Antwerpen van 20 april 2006 verscheen dit artikel van John de Wit n.a.v. een interview met mij:
"Het ontwerp-Onkelinx op de sekten is veel te vaag. Een islamofobe rechter zou met dit voorontwerp imams in de gevangenis kunnen stoppen omdat ze minderjarigen hebben aangezet om vijf keer per dag hun rituele gebeden richting Mekka te zeggen." Dat zegt professor Rechtsvergelijking Matthias Storme (KU Leuven & UA,) in een commentaar op het ontwerp-Onkelinx.

De problematiek van de sekten is bekend. Via ingrijpende methodes organiseren ze een totale breuk tussen het sektelid en zijn vroegere omgeving om zo een volledige onderwerping aan de heilsleer van de sekte te bekomen. Die methodes kunnen rituele, bedwelmende mantragezangen zijn, maar ook uithongering of zelfs gras eten. Sommige sekten gebruiken hypnosetechnieken of lokken argeloze klanten via beroepsopleidingen. Ook zogenaamde gebedsgenezers zijn tegenwoordig erg in.

Minister van Justitie Laurette Onkelinx wilde er wat aan doen en ze heeft een voorontwerp van wet klaar om praktijken van sekten aan te pakken. Wat staat in haar ontwerp?

Wat wordt strafbaar?

Onkelinx wil 'het misbruik van iemands zwakke positie of onwetendheid' strafbaar maken.

Wie zit in een zwakke positie?

Minderjarigen, bejaarden, zieken, lichamelijk of geestelijk gehandicapten, illegalen, werklozen, zwangere vrouwen.

Welk misbruik?

'Om de persoon aan te zetten tot een handeling of juist om hem te stimuleren een bepaalde handeling niet te doen.'

Welke handeling?

'Iedere handeling die ernstige schade toebrengt aan zijn fysieke integriteit, zijn lichamelijke of geestelijke gezondheid of aan zijn vermogen.'

Welke straf?

Drie jaar en 137.000 euro boete.

Onkelinx geeft voorbeelden van praktijken die onder haar wet zouden vallen. Zo wijst ze op het afnemen van tests die de gebreken van het slachtoffer in de verf zetten en hem aanzetten om zich te verbeteren, zoals de sekte dat wil. Maar het kan gaan ook over 'plotse brutale methodes, zoals de vermindering van iemands kritische geest door hem tot repetitieve handelingen of gebeden te dwingen om zijn volledige gehoorzaamheid te bekomen'.


Vaag

Professor Matthias Storme ziet dit ontwerp niet zitten. "De definitie van de daden die de overtreder moet stellen, is veel te vaag. Uiteindelijk moet hij alleen maar zijn slachtoffer overtuigen om iets te doen of te laten. Zo evolueren we naar een strafrecht dat geen precieze gedragingen meer strafbaar stelt, maar vooral de intenties wil beteugelen, namelijk opzettelijk misbruik willen maken van iemands zwakte."

Volgens Storme kan het ontwerp in sommige gevallen tot erg terechte veroordelingen leiden, maar... "een ietwat islamofobe rechter zou perfect een imam die minderjarigen of werklozen aanzet tot de rituele gebeden die de moslims vijf keer per dag moeten opzeggen, kunnen straffen en zo de islam buiten de wet stellen. En dat kan toch niet de bedoeling zijn".

Maar Storme geeft toe dat het voorstel van Onkelinx al beter is dan dat van de VLD'ers Luc Willems (3-1277/1) en Hilde Vautmans. "Door dat voorstel zou een atheïstische rechter ook de katholieke godsdienst buiten de wet kunnen stellen en zelfs priesters in de gevangenis kunnen stoppen." Willems en Vautmans zetten maximum twee jaar cel voor "al wie door handelingen van psychologische dwang tegen een individu, diens goedgelovigheid uitbuit om hem te overtuigen van een denkbeeldige macht of van het zich voordoen van niet-bestaande gebeurtenissen".

Volgens Storme zou een atheïstische rechter dit niet alleen op de sekten kunnen toepassen, maar "op alle godsdiensten, het katholieke geloof inbegrepen".

De professor besluit: "Mentale gezondheid is een begrip dat te veel interpretatie toelaat. Ik vind dat iemand ervan overtuigen socialist te worden een ernstige aantasting van de mentale gezondheid inhoudt - maar dat is toch nog geen voldoende reden om dit met gevangenisstraf te bestraffen."