Maddens-doctrine bekt toch zo lekker. Tijd voor iets helemaal anders?

Een doorgedreven staatshervorming komt er pas na een uitgesproken Vlaamse frontvorming.

(verschenen in De Tijd van 25 september 2009)

Na de riante verkiezingsoverwinning van juni stapte de N-VA af van het idee van een grote onderhandelingsronde met de Franstaligen. Voorzitter Bart De Wever koos resoluut voor Vlaanderen en probeert vanuit de Vlaamse regering goed en degelijk bestuur na te streven. Dat in schril contrast met de federale overheid, die in eigen schulden dreigt te verzuipen en de komende jaren budgettaire 'hongerwinters' tegemoet gaat. De N-VA speculeerde terecht dat het niet zo lang zou duren voor de federale regering Vlaanderen zou vragen om de schulden te helpen delgen. Vlaanderen betaalt geen eurocent zonder dat het een flink pakket bevoegdheden krijgt, klonk het toen. De N-VA maakte van die 'Maddens-doctrine' haar belangrijkste campagnethema.

Intussen heeft het overlegcomité van regeringen ingestemd met het voorstel van premier Herman Van Rompuy (CD&V) voor de verdeling van de begrotingsinspanningen tot 2012. Vlaams minister van Begroting Philippe Muyters (N-VA) stelt terecht dat Vlaanderen in 2010 meer dan 90 procent van de besparingsdoelstellingen van heel België voor zijn rekening neemt. Andere regeringen doen amper een inspanning. Minister-president Kris Peeters (CD&V) beweert dat het akkoord voor Vlaanderen geen probleem is, wat diametraal ingaat tegen wat de N-VA zegt.

De Maddens-doctrine faalt, nog voor ze goed en wel is toegepast. Vlaanderen depanneert andermaal de rest van België, dat zich, blijkens de uitlatingen van PS-voozitter Elio Di Rupo, opmaakt voor een nieuw rondje potverteren.

handpop

Na de verkiezingsoverwinning van 8 juni riep De Wever luid: 'De federale uier is leeg en toch blijven de Franstaligen eraan trekken. Wat ons betreft is het genoeg: geen druppel meer. Het is tijd voor een assertief Vlaanderen. Dan zullen we zien wie vragende partij is voor een hervorming van ons land.' Dat is nu wel even anders.

Van de assertieve Vlaamse politiek blijft niet veel over. De indruk ontstaat dat De Wever zich als handpop van Peeters heeft laten gebruiken om de Vlaamse regering op de rails te krijgen. De Wever werd de sterkhouder van de regeringsvorming en de assertieve Vlaamse strategie. Alleen stond daarvan weinig tot niets te lezen in het Vlaams regeerakkoord, op wat maatregelen in Brussel en de Vlaamse Rand na. 'Een kwestie van ons niet vast te pinnen op een strakke agenda,' heette het. Blijkbaar is niet iedereen in de Vlaamse regering doordrongen van die assertieve Vlaamse strategie.

B-luik

Stilaan wordt duidelijk dat het met de Maddens-doctrine 'wachten op Godot' wordt. Dit is gewoon het B-luik van het participationisme dat ons ooit het onzalige Egmontpact opleverde. Kris Peeters is vast niet van plan het federale niveau - waar zijn eigen partijgenoot de scepter zwaait - zwaar onder druk te zetten. CD&V is nog minder van plan de Wetstraat 16 op te geven. Wanneer het op communautaire onderhandelingen aankomt, is de kans klein dat aan Vlaamse kant het spel hard wordt gespeeld.

Nochtans hintte Bart Maddens na de verkiezingen op een ander scenario: 'De Vlaams-nationalistische partijen behalen een monsterscore. Vlaams Belang en de N-VA halen samen 28,4 procent. Als we de stemmen voor SLP en LDD meetellen, krijgen we een nooit geziene score van 37,1 procent voor uitgesproken Vlaamse partijen. Nog nooit waren er zo veel Vlaamsgezinde stemmen.' Dat zal wel, maar ondertussen wordt dat Vlaams Belang vrolijk verder gedemoniseerd door de politieke concurrentie, speciaal door de N-VA in zijn recente electorale retoriek.

Een staatshervorming komt er pas als er een uitgesproken Vlaamse frontvorming is. De N-VA moet resoluut kiezen voor een brede Vlaamse alliantie. In Vlaanderen is zo'n front 'incontournable'. Het kan dan vragen België onder curatele te plaatsen om orde op zaken te stellen in het budgettaire en staatkundige huishouden. Lukt dat niet, dan ligt de weg open naar een eigen republikeins project, losgeweekt uit de Belgische chaos, en op zoek naar een eigen plaats in Europa. Een brug te ver voor de traditionele partijen, maar van de starre tradities, het institutionele conservatisme en de partijlogica's, baalt een ruime meerderheid van de Vlamingen.

De Maddens-doctrine bekt lekker, maar winnen doe je met daden, nooit met woorden.

Ludo Abicht, Julien Borremans, Frans Crols, Koenraad Elst, Johan Sanctorum, Matthias Storme en Jef Turf zijn kernleden van de Vlaams-republikeinse denkgroep Res Publica.